در طول دهه های اخیر، در بخش هایی از اروپا، تا حدی رایج استفاده بیشتر از پشت بام های سبز می تواند از شدت بعضی از مشكلات شهرهای مدرن بكاهد. آنها اتلاف باران حاصل از توفان ها را كاهش می دهند، آب باران را از آلاینده ها تصفیه می كنند و مصرف انرژی را كاهش می دهند. ساختمان هایی كه دارای پشت بام های سبز هستند، در مقایسه با ساختمان های دارای پشت بام های معمولی، در زمستان به گرمای كمتری نیاز داشته و در تابستان محتاج سرمای كمتری هستند. این ساختمان ها در تعداد انبوه، قابلیت كاهش دادن اثر «جزیره حرارتی شهری» كل شهرها را دارا هستند.سيستم هايي که براي ساخت بام سبز طراحي شده اند سبک وزن ، نيازمند رسيدگي کمتر ، بادوام و جالب هستند . ابتدا لايه عايق رطوبتي بر روي پشت بام نصب مي شود ؛ سپس زهکشي مناسب انجام شده تا آب اضافي از پشت بام سرازير شود . يک محيط رشد کاملاً مناسب براي موفقيت بام سبز ضروري است . اين محيط بر خلاف خاک زراعي طبيعي که معمولا در منظره سازي شيب دار به کار مي رود ، کاملا متناسب با محيط طراحي شده و به هنگام خيس شدن خيلي سنگين نمي شود . در نهايت گياهان کاشته مي شوند . پوشش هاي گياهي مقابل در برابر سرما و گرما مورد استفاده قرار مي گيرند تا انبوهي از گياهاني را توليد کنند که شبيه اکوسيستم هاي طبيعي محلي و چمنزارهاي ساحلي به نظر رسند . گياهاني که براي اين منظور استفاده مي شوند معمولا گياهاني گوشتي ، گياهان چند ساله علفي ، گلها ، علف هاي وحشي و خزه مي باشند .


1-1 تاثير بام هاي سبز در اقتصاد جامعه
بام هاي سبز تاثيرات زيادي در اقتصاد جامعه دارند که اهم آنها عبارت اند از:
- لايه عايق رطوبتي نصب شده در روي بام از صدمات ناشي از اشعه ماوراي بنفش و صدمات شيميايي جلوگيري کرده و در برابر امواج گرما به عنوان عايق عمل مي کند. اين ويژگي بام هاي سبز طول عمر عايق رطوبتي را تا دو برابر افزايش داده و باعث صرفه جويي در هزينه ها مي شود .
- عايق بندي بام هاي سبز نياز به انرژي را براي گرم و سرد کردن ساختمان به طور چشم گيري کاهش مي دهد و همچنين باعث کاهش آلودگي صوتي مي شود .
- جاذبه زيبايي شناختي و زيبايي طبيعي بام هاي سبز ارزش ساختمان را در نزد بسياري از استفاده کنندگان و مطابق با هر سليقه براي کاربردهاي تجاري ، سازماني و مسکوني بالا مي برند .

1-2 تاریخچه کاربرد بامهای سبز

توسعه فضاي سبز عمودي از مهم‌ترين دستاوردهاي شهرسازي براي كاهش آلودگي و دماي هوا در شهرهاي بزرگ است. خانه‌هاي اروپايي با استفاده از بام‌هاي گلكاري شده سالانه حدود 100‌ميليون دلار در مصرف انرژي صرفه‌جويي مي‌كنند.
در كشورهاي اروپايي بسياري از شهروندان به طور تجربي دريافته اند كه گلكاري در بام خانه‌هايشان موجب كاهش حرارت و دما به ويژه در تابستان مي‌شود. در طول اين فصل درجه حرارت سقف خانه‌هاي اروپايي اغلب تا 140درجه فارنهايت افزايش مي‌يابد، اما استفاده از فضاي سبز عمودي روي بام‌ها اين ميزان گرما ذرات معلق در هوا را به گردش در مي‌آورد. بررسي‌ها نشان مي‌دهد سقف خانه‌هاي كه گلكاري شده‌اند بيشتر از 77 درجه فارنهايت گرما جذب نمي‌كنند و به همين دليل در كاهش آلودگي هوا و ميزان مصرف انرژي موثرند.كارشناسان معتقدند چنانچه سقف تمام خانه‌ها گلكاري شوند درجه حرارت كل شهر كاهش خواهد يافت. همچنين آنها مي‌گويند اگر سقف خانه‌هاي يك طبقه گلكاري شوند از هزينه خنك كردن آنها بين 20 تا 30‌درصد كاسته مي‌شود. مشخص نیست که ایده اصلی چنین طرحی منسوب به چه کسی است و به کدامین دوره باز می گردد. شاید این ایده از توصیف باغ های معلق بابل نشات گرفته شده باشد یا باغهایی که در هوا معلق نبوده بلکه در واقع روی بامها و مهتابیهای چند ساختمان قرار داشتند.
اما بامهای سبز مدرن که از سیستم لایه های پیش ساخته تشکیل می شوند، بالنسبه پدیده ای نو می باشند. طرح ايجاد بام‌هاي سبز نخستين بار در آمريكا و كانادا مطرح شد. اما اين طرح دردهه 1960 در آلمان، فرانسه، اتريش، نروژ ،سوئيس و ساير كشورهاي اروپاي بيشتر معمول است. دلایل شکل گیري بام هاي سبز(چمنی) در این مناطق که اقلیمی سرد دارند، محدودیت مصالح ساخت و ساز بوده است ؛ به طوري که ساکنین را بر آن داشته براي ساخت وساز، تا حد امکان از مصالح بوم آورد آن مناطق که شامل کلوخ چمنی و سنگ بوده استفاده کنند. این بام ها به طور معمول شامل ترکیبی از دو تا سه لایه کلوخ چمنی برروي لایه اي از شاخه ها و ترکه هاي کوتاه بوده اند که براي هدایت آب باران شیب دار گشته اند. این بام ها در عین اینکه بدوي بوده اند، ذخیره حرارتی و عایق ساختمان ها را فراهم کرده و الهام بخش بام هاي سبز امروز می باشند بر اساس برآوردهای موجود، امروزه حدود 10 درصد از کل بامهای آلمان، بام سبز می باشند. ایلات متحده نیز بامهای سبز قابل توجهی دارد، اما تعداد آنها به اندازه اروپا نیست. در شمال آمريكا و در شهرهاي مثل تورنتو و شيكاگو طرح‌هاي ايجاد بام‌هاي سبز بر ساختمان‌هاي چند طبقه به اجرا در آمده است.

1- 3 مزایای بامهای سبز
1) کاهش سرازير شدن سيلاب
2) تميز نگه داشتن هوا و جلوگيري از انتشار ذرات معلق در هوا
3) کاهش تاثير جزيره حرارتي شهرها از طريق سرد کردن بخار هواي محيط . کاهش بار گرمایش از طریق: (افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از طریق سرمایش تبخیری) – بویژه اگر بصورت شیشه ای بوده و بعنوان گلخانه و یا سیستم گرمایش غیرفعال خورشیدی عمل نماید.

4) فراهم آوردن محيط آرام براي پرندگان و جانوران
5) بهبود کارآيي انرژي ساختمان ها
6) فراهم آوردن امکانات براي کشاورزي شهري و گياهان دارويي
7)تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان – به دلیل قراردادن حیاط و پاسیو
8) امکان پرورش میوه جات، سبزیجات و گلها
9) افزایش محدوده زندگی (بامهای سبز می توانند بعنوان فضای تفریح، استراحت مورد استفاده قرارگیرند.)
10) تصفیه هوا و کاهش CO2 هوا
11) كاهش و تعدیل شدت صداهايي كه تا db18 وارد ساختمان مي شود و از آن خارج مي شود به میزان db3 يا بيشتر
12) بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم كردن يك فضاي سبز زيبا
13) بالا بردن طول عمر غشاي بام (دو يا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوايي
14) افزایش ارزش ملك

1-4 معایب بامهای سبز
برخی پیامدهای منفی استفاده از بامهای سبز به شرح زیر است:
1) نیاز به تقویت سازه بامهای موجود برای استقرار بام سبز و وجود این حقیقت که اغلب این بامها برای حضور انسان طراحی نمی شوند.
2) در برخی موارد، تطبیق طراحی این بامها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار است.
3) بامهای سبز همچنین نیازمند معیارهای سازه ای قابل قبول می باشند. بسیاری از بامهای موجود، بدلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارابودن بام سبز مناسب نیستند. (در این بین یک دال بتنی در تبدیل به بام سبز بسیار کاراتر از دالهای چوبی یا فلزی است).
4) معایبی که به مرور زمان ایجاد می شود:
• نشست
• ته نشینی ذرات ریز دانه و خاک نرم
• ایجاد مشکل در زهکشی
• سخت شدن پوسته سطحی خاک
• ایجاد حوضچه
• آسیب دیدن لایه صافی
• رخنه و نفوذ ریشه
• ضخیم و سنگین شدن سقف
1-5 انواع بام های سبـز
بامهای سبز، می توانند در انواع «متمرکز و فشرده»، «نیمه متمرکز» و «گسترده یا وسیع»، بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقه بندی شوند. بامهای سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی هستند، به عنوان بام های سبز متمرکز مطرحند. این نوع بامها نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبتها هستند
در مقابل، بامهای سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستم های خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل تاسیسات نگهداری، شاید تنها یکبار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بامهای سبز می توانند در لایه بسیار نازکی از «خاک» (اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده می شود)، قرار گیرند.
بدین ترتیب است که بام های متمركز، محیط كشت ژرف و عمیقی دارند و در دسترس هستند (می توانند به عنوان یك فضای باز در نظر گرفته شوند). مثالی از یك بام سبز متمركز، بام مركز Manulife است كه در بالای یك پاركینگ قرار گرفته است. بام سبز 25 ساله ای كه در جای مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است. در مقابل، بام سبز گسترده، محیط كشت سطحی و كم عمقی دارد و معمولاً قسمتی از یك سیستم بامی و قسمتی از ساختار ساختمان سبز است. یك بام سبز گسترده به طور كلی در دسترس و مورد استفاده کارکردی نیست.
طبقه بندی دیگر در خصوص بامهای مسطح و شیبدار است. بامهای سبز شیبدار، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمانهای اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی ساده تری در قیاس با بام های تخت هستند.
بنابراین باغ بام ها را بر اساس سيستم اجرايي به دو دسته اصلي تقسيم مي كنند:
الف- سيستم متمركز Intensive
ب- سيستم گسترده Extensive

الف- سيستم متمركز Intensive (roof garden)
- اين سيستم به نام مقطع عميق يا باغ بام نيز شناخته مي شود.
- عمق کشت از 20 cm برای بوته ها تا 1m برای درختان کوتاه
- برروی سقفهای کمتر از 3 درصد شیب
- اين نوع از بام سبز شامل انواع مختلفي از گياهان مي باشد و مشابه يك پارك طراحي مي شود.
- برخي از بامهاي سبز داراي درختان بزرگ و آبنماهايي مي باشند كه اين موضوع خود احتياج به تقويت اساسي سازه دارد.
- اين سيستم اغلب نيازهاي سازه اي جديدي را براي بام الزامي مي كند، به ويژه براي بام هايي كه دسترسي عمومي نيز داشته باشد.
- براي سيستم متمركز واژه Roof Garden يا باغ بام استفاده مي شود.
جزییات اجرایی سیستم متمرکز


ب - سيستم گسترده Extensive (green roof) - اين سيستم به نام مقطع كم ارتفاع يا اجرا با ضخامت كم نيز شناخته مي شود.
- اين نوع بام سبز فقط شامل يك يا دو نوع گياه و محيط كاشت كم عمق مي باشد.
- معمولا اين سيستم براي زمانيكه حداقل بار وزن مدنظر باشد به كار گرفته مي شود.
- به طور اخص، فقط پرسنل نگهداري و تعمير به اين نوع بام دسترسي دارند.
- اين نوع بام مثل چمنهاي نروژي، بر روي بامهاي مسطح و شيبدار احداث مي شود.
- در اين سيستم معمولا گياهان به عمق 40 تا 100 ميلي متر استفاده مي شوند.
- حدود بار نهايي بام تقريباً بين 50 تا 100 كيلوگرم بر متر مربع در حالت اشباء مي باشد.
- در مورد بام هاي شيب دار در اغلب مكان ها 10 تا 20 % شيب توصيه مي شود. در شيب حداكثر 30% نياز به استفاده از زهوار و ابزارهاي ضد فرسايش وجود دارد.
- براي سيستم گسترده واژه Green Roof يا بام سبز استفاده مي شود.
جزییات اجرایی سیستم گسترده

 


1-6 مقايسه مزايا و معايب سيستم متمركز و سيستم گسترده:
1-7 عوامل تاثیر گذار درطراحی
عواملی که در طراحی سبب انتخاب نوع خاصی از بام های زنده می گردد شامل :
• انواع بامهای سبز : پوششهای گیاهی مسطح Extensive و پوششهای عمیق Intensive
• انواع بامهای : معکوس ، گرم و سرد
• میزان بارندگی، شیب و زهکشی
• شکل نهایی ، موقعیت ،ارتفاع ، محیط پیرامون ، تابش مستقیم، نقاط سایه دار و ...
• بادهای شدید
• سیستم آبیاری
• ضریب امنیت آتش سوزی
• میزان نفوذ پذیری
• ظرفیت باربری


اجزاء باغ بام را به 5 دسته كلي مي توان تقسيم بندي كرد:
لايه پوشش گياهي Plant layer
محيط كشت Growing medium
لايه زهكش Drainage layer
لايه محافظت Protection layer
ساختار سقف Roof construction


2-1-1 لايه پوشش گياهي
تقريباً هر گياهي مي تواند روي بام گذاشته شود. اما اين با محدوديتهايي از قبيل آب و هوا، طراحي سازه اي و هزينه نگهداري و تصورات طراح بام سبز مواجه مي باشد. از آنجايي كه بامهاي سبز تا حد امكان سبك طراحي مي شوند، اغلب شامل پوششي هستند كه مي تواند در عمق كمي از خاك و با مراقبت و نگهداري كم يا بدون نگهداري رشد كنند.



2-1-2- محيط كشت
محيط كشت همان فضايي است كه گياهان در آن شروع به رشد و نمو مي كنند.محيط كشت به واسطه الزامات خاص سازه اي بايد وزن كمي داشته باشد به همين دليل نسبت به خاك معمولي تفاوتهايي دارد. بايد از محيط كشتي استفاده كرد كه حتي الامكان سبك بوده و وزنش حدود 900 كيلوگرم در هر متر مكعب در حالت مرطوب باشد. يك مخلوط معمولي مناسب مركب از 3/1 ماسه، 3/1 سنگ هاي متخلخل و 3/1 گياه خاك مصنوعي( تركيبي از چوب پوسيده و كود نباتي) است.
بنابراین ساختار اصلی خاک از منابع معدنی و منابع آلی تشکیل شده است.


انواع منابع معدنی شامل: خرده آجرهای سفالی وتایلها، مخلوط درشت دانه ها و ریزدانه ها، خاک معدنی، شن و ماسه، گدازه ها، خاک رس، خرده آجر و سرباره ها.
انواع منابع آلی شامل: خرده چوبها و درختان، ذخیره سازی مواد و تولیدکود، خاک آلی، خزه های مردابی، مخلوطهای سلولزی(چوب خرده)، زغال سنگ.
ذخیره سازی مواد و تولیدکود


خاک آلی


خرده آجرهای سفالی وتایلها


مخلوط درشت دانه ها وریزدانه ها


خاک معدنی


لايه زهكش
لايه زهكش بين محيط كاشت و لايه محافظت قرار مي گيرد تا آب بتواند از هر جاي بام سبز به سيستم زهكش ساختمان جريان يابد. انتخاب لايه زهكش مناسب، بر اساس بيشينه جريان آبي كه از اطلاعات بارش تعيين مي شود، انجام مي گردد و از آنجايي كه لايه زهكش محيط كاشت و گياه را پشتيباني مي كند، مقاومت فشاري آن بايد مناسب باشد. برخي از سيستم ها به سادگي لايه اي قطور از خاك انبساط يافته را به كار مي برند، اما هم اكنون اكثر شركتهاي بام سبز از يك حصير زهكش پلاستيكي موجدار با الگوي سازه اي مشابه كارتن تخم مرغ يا Landscape Pavers استفاده مي كنند. حداقل ضخامت لايه زهكش 20 ميلي متر مي باشد، اما حصيري ضخيم تر مي تواند يك عايق اضافي را تامين كند. لايه زهكش خود مي تواند مجموعه پيچيده اي از لايه هاي ديگر باشد:


• لایه زهکش Drain board
يك شيت سه لايه است كه لايه بالايي عمل ***** را انجام مي دهد و آب اضافي را از قسمت ريشه ها دور مي كند اين لايه همچنين به عنوان لايه محافظ ريشه ها عمل مي كند.
لايه وسطي كه به شكل كاسه هاي مخروطي شكل است آب اضافي را از ريشه ها دريافت كرده و در خود نگه مي دارد اين لايه به كاهش سرعت Run-off آب باران كمك مي كند و از طرفي باعث گردش هوا و جلوگيري از گنديدگي محيط مي شود. لايه پاييني يك ***** پارچه اي است كه مانع از آسيب ديدن غشاء و عايق مي شود.

• لايه صافي Filter Layer
در بين محيط كشت و لايه زهكش *****ي قرار دارد كه رطوبت را از محيط ريشه ها دور مي كند و مانع از گنديدگي ريشه ها مي شود. اين ***** مي تواند شامل يك بافت پارچه اي باشد. در سيستم هاي مدرن معمولا از يك يا دو لايه "geotextile" غير بافته شده استفاده مي شود. اين ***** حتي مي تواند لايه اي از شن و ماسه باشد و در اين حالت ممكن است با لايه زهكش تركيب شود.


• لایه زهکش Drain board
يك شيت سه لايه است كه لايه بالايي عمل ***** را انجام مي دهد و آب اضافي را از قسمت ريشه ها دور مي كند اين لايه همچنين به عنوان لايه محافظ ريشه ها عمل مي كند.
لايه وسطي كه به شكل كاسه هاي مخروطي شكل است آب اضافي را از ريشه ها دريافت كرده و در خود نگه مي دارد اين لايه به كاهش سرعت Run-off آب باران كمك مي كند و از طرفي باعث گردش هوا و جلوگيري از گنديدگي محيط مي شود. لايه پاييني يك ***** پارچه اي است كه مانع از آسيب ديدن غشاء و عايق مي شود.






• لايه مانع ريشه ها Root barrier
لايه اي است كه به خوبي از نفوذ ريشه ها و آسيب زدن آنها به عايق كاري و غشاء سقف جلوگيري مي كند. لايه مانع ريشه ها معمولا بيشتر در سيستم متمركز استفاده مي شود و در زير زهكش و بلافاصله در بالاي لايه waterproof يا آب بند نهايي يا عايق كاري حرارتي قرار مي گيرد. اين لايه معمولا از يك پوسته پلي اتيلن تشكيل شده است. اين لايه بيشتر در پروژه هاي عمومي مثل ميدان ها كه ترافيك عبوري و بار سقف زياد است و جاهايي كه گياهاني با ريشه هاي عميق و ريشه هاي تهاجمي كاشته شده استفاده مي شود.


2-1-4 لايه محافظتی
اين لايه بيشتر شامل شامل لايه هايي است كه يا بام را از نشت كردن و نفوذ آب حفاظت مي كنند يا از سيستم عايق كاري محافظت مي كنند.
• صفحه محافظ لایه رطوبتی Protection Board
صفحه محافظ به طور مستقيم بروي غشاء قرار مي گيرد و آن را در طول عمليات اجرايي و از شكست محافظت مي كند.لايه محافظ مي توا

ند باريکه اي از بتن سبك، صفحه اي از عايق محكم، ورقه ضخيم پلاستيكي، ورق مسي، يا تركيبي از اينها، بر حسب ويژگي هاي طراحي و كاربرد بام سبز باشد. برخي از سيستمهاي بام سبز لزوماً به صفحه محافظ احتياجي ندارند و ممكن است از لايه مانع ريشه به جاي آن استفاده شود.


• لايه عايق كاري رطوبتي Water Proofing
این لایه بام را از نشت كردن و چكه كردن محافظت مي كنند. غشاء هم به شكل يك لايه يكپارچه ضدآب استفاده مي شود و هم به شكل شيت هاي بهم پيوسته. انتخاب يك غشاء مناسب بستگي به شرايط بام، هزينه و سهولت اجرا و تعمير دارد.




محیط کشت


لایه صافی


لایه مانع ریشه


2-3 مقايسه ساختار سيستم متمركز و سيستم گسترده:


3-1 خطاهای اجرایی و راه حل های آن
خطاهایی در حین انجام کار اتفاق می افتد که می تواند تأثیرات منفی در عملکرد بام های زنده بگذارد. اثرات ناشی از این خطاها شامل:
تجمع آب Water stagnation
نشست محیط کشتCompacted substrate
پراکندگی در اثر باد Wind sweep & uplift
واژگون کنندگی در اثرباد Topple effect
کند شدن رشد گیاه Poor plant growth



3-1-1 تجمع آب- Water stagnation
- دلایل:
• نفوذپذیری کم خاک
• لایه زهکش نامناسب
• خروجی نامناسب زهکش
- راه حل:
• به کارگیری شیب مناسب
• نصب لایه زهکش مناسب
• به کارگیری لایه زهکش سالم و مناسب


3-1-2 نشست محیط کشت- Compacted substrate
- دلایل:
• دانه بندی ریز خاک
• وجود رس بیش از حد در خاک
• افزایش مواد آلی در خاک


- راه حل:
• تعیین دانه بندی طبق جدول های استاندارد
• حذف دانه های کمتر از 63/0 mm تا حد ممکن
• کاهش مواد آلی


-1-3 پراکندگی در اثر باد- Wind sweep & uplift


- دلایل:
• کم بودن جرم حجمی خاک
• عدم وجود پوشش گیاهی نامناسب
• نصب و اجرای نامناسب
• عدم توجه به باد در طراحی

- راه حل:
• بکارگیری کیسه های شنی بر روی لبه لایه ها
• جعبه های پیش ساخته گیاهی
• توری ضد فرسایش
• استفاده از لبه ها





3-1-4 واژگون کنندگی در اثرباد- Topple effect
- دلایل:
• انتخاب گیاهان نا مناسب
• مهاربندی نامناسب
• ناکافی بودن عمق لایه های زیرین


- راه حل:
• انتخاب گونه های مناسب با نظر متخصص
• عمق مناسب لایه کشت
• طراحی مهارهای مناسب
• استفاده از دال های بتنی برای مهار بندی خاک روی آن به افزایش وزن آنها کمک می کند.


پوشش سبز بايد به گونه اي طراحي شود که دربادهاي شديد نيز استوار و بي حرکت باقي بماند. نيروي باد در نواحي مختلف بام متغير است. در مرکز اين نيرو نسبتاً کم است و حتي وزن يک لايه نازک خاک براي بي حرکت ماندن کافي است ولي اين نيرو در گوشه ها و اطراف بيشترين مقدار را دارد به گونه اي که حتي ممکن است نياز به سنگ هاي بزرگ و يا سنگ فرش کردن باشد تا باد پوشش را حرکت ندهد. هر چه ارتفاع ساختمان بيشتر باشد، خطر تکان باد بيشتر مي شود. معمولاً چنانچه عايق رطوبت مقيد شده باشد و يا به وسيله روشهاي مکانيکي ثابت شده باشد، مشکلي پيش نمي آيد. با اين حال چنانچه عايق رطوبت به خوبي در محل خود قرار نگرفته باشد و يا مانند سقف هاي وارونه عايق حرارتي بالاي آن قرار گيرد، خود وزن پوشش سبز به ثابت ماندن کمک مي کند. در نقاط بادخيز و در بام هاي شيب دار لازم است از فرسايش خاک جلوگيري شود تا پوشش گياهي تنک و کم پشت نشود.



3-1-5 کند شدن رشد گیاه Poor plant growth
- دلایل:
• انتخاب گونه های ضعیف
• عدم هماهنگی نوع سیستم بام بانوع گیاه انتخاب شده
• زیر ساخت و لایه کشت نامناسب
• عدم نگهداری بعد از کاشت


گیاهانی که کاشته میشود بسته به نوع باغ بام به نگهداری احتیاج دارد. در پوشش گسترده مراقبت بسیار کمی لازم است. در بعضی مواقع سرکشی سرایدار لازم است و در مواردی که گیاهان خاصی کاشته شده باشد به باغبان و بازرسی فنی نیاز است.



گياهان ريشه دار در فصل هاي مناسب کشت و پس از کاشت به مقدار مورد نياز آبياري مي شوند. هنگامي که کاشت پايان پذيرفت، نگهداري شروع مي شود. اين عمل در بازه هاي زماني منظم صورت مي گيرد تا پوشش به 60 تا 70 % از مقدار نهايي خود برسد. پس از بازرسي نهايي بهتر است به صورت توافقي نگهداري منظمي صورت پذيرد. توجه شود در هر نوع روش کشت خاک بايد در 4 هفته اول مرطوب نگه داشته شود.
آبیاری و سیستم های آبیاری باغ بام
آب باغ از دو منبع تامین می شود:
• آبياري مصنوعی
• آبیاری طبیعی(آب باران)


آبياري مصنوعی باغ از دو روش ممکن است تامين شود: روش دستي و روش اتوماتيک. روش اتوماتیک هم به دو صورت آنالوگ و دیجیتال انجام میشود که ممکن است یک ایستگاهه یا چند ایستگاهه باشد. در هر دو روش رطوبت لازم براي خاک و ريشه ها تامين مي شود. آب باران نيز براي تامين کردن آب مورد نياز استفاده مي شود. به هر طريقي که آبياري انجام شود، آب مازاد بر رطوبت خاک از طريق لايه هاي تصفيه کننده آب و لايه زهکش ذخيره مي شود و تا دوره اي نسبتا طولاني آن را از آبياري مجدد بي نياز مي سازد. از سوي ديگر هر گونه آب اضافي بر روي لايه ضد رطوبت ريخته و از طريق شيب بام به بيرون انتقال مي يابد. آب باران اضافي مي تواند پس از تصفيه شدن در مخازني ذخيره گردد و براي مثال در سيستم فلاش تانک سرويس ها آب آنها را تامين نمايد. لايه عايق بام ساخته شده از پلي پروپيلن فشرده از انتقال هر گونه رطوبت به سقف جلوگيري مي کند.
معماری سبز و توسعه پایدار
اکولوژی نقش موثر و مفیدی را در طراحی پارک ایفا می‌کند. در حقیقت Diagonal mar park نتیجه اولین توافق پایدار بخش خصوصی و دولتی در اسپانیا بین Hines و شهرداری بارسلونا است. Hines گروهی را مامور به تهیه گزارشی از پایداری محیط در انگلستان و کاتالان در اسپانیا کرد. این گزارش اهداف توسعه پایدار مانند تعادل انسانی و منابع طبیعی، احترام به سیستمهای طبیعی مستقل، احترام به تنوع فرهنگی و زیستی، بالا بردن تساوی حقوق اجتماعی و توسعهٔ اقتصادی، تعادل بین نیازهای بلند مدت و کوتاه مدت و نگهداری از منابع طبیعی به منظور استفاده در طراحی پارک را بیان می‌کند. در حالی که کیفیتهای معماری و زیبایی شناسانه Diagonal mar park مورد منازعه قرار گرفته و با وجود کمی شک و تردید در استفاده از طبیعت و به جریان انداختن منابع طبیعی در این پارک، ازدواج بین مصالح و تکنولوژی مدرن را می‌بینیم که پارک را به عنوان یک نمونه عالی از توسعه پایدار معرفی می‌کند. .
نگاهی به اصول معماری سبز
در سال های اخیر بیانیه ها و مقالات متعددی در زمینه اصول معماری سبز توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به رشته تحریر درآمده است. اغلب این بیانیه ها با اختلاف اندک موضوعاتی را در زمینه تشویق طراحان به حفاظت از انرژی ونیز در نظر گیری ویژگی های محلی مکان و کار با کاربران ساختمان و جوامع اطراف آن تثبیت نموده اند. معماران انگلیسی، برندا و روبرت ویل در کتاب خویش با عنوان «معماری سبز: طراحی برای آینده ای آگاه از انرژی» یکی از ساده ترین و صریح ترین چارچوب ها را برای معماری سبز مطرح نموده اند. آن ها این اصول را با استفاده از مثال های مختلف از طراحی ساختمان در اروپا انگلستان و امریکا نشان داده اند. ایشان بر فراگیری از معماری بومی تأکید زیادی داشتند، معماری که در تجربه نسل های متمادی ساکن یک منطقه و اقلیم ویژه در آن نهفته است .
ضرورت معماری پایدار
نقش بامها و دیوارهای سبز در رسیدن به طراحی پایدار بامهای سبز پایدار و سالم و ایجاد کننده منظر بام هستند که یکی از عناصر طراحی پایدار در طراحی اکولوژی امروز می‌باشند. دیوارهای سبز (باغهای عمودی) نیز یکی از سیستم پوششی جاندار با فوایدی نظیر بامهای سبز می‌باشند که در آن گونه‌های گیاهی مختلف روی سطح نمای ساختمان رشد می‌کنند. این دیوارها از پخش شدن گرد و خاک در هوا جلو گیری می‌نمایند و و از ساختمان در برابر اشعه‌های فرا بنفش باران و فشار باد محافظت می‌کنند. بنا بر این با بهره‌گیری از راهکارهایی چون بامها و دیوارهای سبز می‌توان با طراحی در کنار طبیعت به جای مقابله با آن به پایداری هر چه بیشتر معماری و شهر سازی معاصر و رشد و توسعه با اطمینان در حفاظت از محیط زیست آسیب نمی‌رساند بلکه با گونه مثبتی در اکوسیستم مشارکت می‌نماید و حتی ممکن است با درمان اثرات ناشی از منظرهای آسیب رسان کمک نماید. احداث بامها و دیوارهای سبز اکنون درر برنامه ریزی شهری بیشتر کشورهای جهان به صورت یک دستورالعمل اجرایی در ساختمان سازی درآمده است.
معرفی بام و دیوار سبز
استفاده از پوشش گیاهی سبز در پشت بام یک اختراع جدید نیست. بامهای چمنی یک تکنیک ساختمان سازی چمنی متعارف و سنتی در بسیاری از نقاط جهان است. تفاوت بین یک بام سبز جدید و یک با سبز سنتی مربوط به تفاوت اهداف و مواد به کار رفته در این دو نوع بام می‌باشد. هدف اصلی در گذشته استفاده از چمن به منظور عایق بندی و حذف لایه آب بندی بوده است که اغلب باا پوست درختان غان صورت گرفته است. ما امروزه{ بام سبز} با هدف سلامتی زیست محیطی اقتصادی و در رابطه با بهبود مدیریت اصلاح فاضلاب سطحی در شهر و توجه به مسائل زیبایی شناسی است. گرایشهای اخیر به معماری سبز همچنین شامل تنوعی از (دیوارهای سبز دیوارهای اکسیژن ساز نماهای سبز) و نماهای دیگر در صنعت می‌باشند. امروز جنبش بام سبز دیوارهای سبز را نیز در بر گرفته است. اکنون معماران و طراحان امکان پوشاندن یک ساختمان را با گونه‌های مختلف گیاهان برای اهدافی چون زیبائی عملکرد و.... دارند.
طراحی بام و دیوار سبز
توجه به شرایط فیزیکی ساختمان و سایت هنگام احداث بام و دیوار سبز و طراحی آن از اهمیت زیادی برخوردار است. مشخصات فیزیکی بام و دیوار که در هنگام طراحی باید بدان توجه شود:
1. شیب بام:شیب ۱ تا ۳۰ درجه برای جلو گیری از فرسایش و رانش خاک مناسب است و موجب تثبیت خاک خواهد شد.
2. جهت :جبهه شمالی و جنوبی بام و دیوار شرایط نور و گرمایی متفاوتی دارند همچنین اگر بخشی از بام یا دیوار در سایه درختان یا ساختمانهای دیگر باشند. پوشش گیاهی به شکل متفاوتی رشد خواهد کرد.
3. باد:بام و دیوارهای سبز نسبت به بامها و دیوارهای ساخته شده با مواد دیگر در معرض خطر کمتری نسبت به طوفان است. تجارب نشان داده که بعد از یک طوفان سخت در سوئد بام سبز تازه احداث خسارت کمتری نسبت به سایر بامها داشته است.
4. وزن:قبل از نصب بام و دیوار سبز باید در مورد میزان بار اضافی که سازه می‌تواند تحمل کند اطلاع یابید. یک لایه نازک بام سبز وزنی معادل ۵۰ کیلو گرم بر متر مربع زمانی که اشباع شده باشد دارد.
مصالح سبز
۱-از استفادة آن دسته از مواد شیمیایی که اُزن را از بین می‌برند در تجهیزات مکانیکی و عایق‌ها اجتناب کنید. از مصالح ساختمانی بدست آمده از محل استفاده کنید. ۲- حمل و نقل حائز اهمیت است هم در انرژی مصرفی و هم در آلودگی عمومی. ۳-از مصالح ساختمانی زائد یا فراورده‌هایی که از مواد قابل برگشت به چرخه طبیعت بدست آمده‌اند از قبیل عایق سلولز، هوموسوت، تخته چندلا، آجر فرش کف ساخته شده از شیشه زمینی و پلاستیک بازیافتی به شکل الوار و کف‌پوش استفاده کنید. ۴- فراورده‌های چوبی معتبر را جستجو کنید. از الوار منحصراً ضمانت‌شده و بدست آمده از جنگل‌های کنترل شده استفاده کنید. ۵-از موادی که با گاز خود آلوده‌کننده هستند اجتناب کنید: حلال پایه رنگ و روغن، چسب‌ها، قالی، براده چوب و بسیاری از دیگر مصالح و فراورده‌های ساختمانی، فرمالدئید و ترکیبات فرار ارگانیک VOC آزاد می‌کنند.
تأسیسات سبز
• از چراغ‌های روشنائی و وسایل با کارآیی بالا استفاده کنید. لامپ فلورسنت از نظر زیبایی شناختی پیشرفته است و ارزانتر از نور سفید. در صورت استفاده از انرژی معمول خورشیدی از دیگ‌های سایز کوچک استفاده کنید.
• از تأسیسات آب کفا استفاده کنید. دستشویی‌های آب نگهدار، دوش‌های حمام و هوادهنده‌های شیر آب نه تنها مصرف آب را کاهش می‌دهند بلکه بار سیستم سپتیک یا عملکرد دستگاه فاضلاب را نیز کم می‌کنند. استقرار تجهیزات به طور متمرکز هزینه آب گرم را کاهش می‌دهد.
کاربرد معماری سبز در زندگی شهری
معماری سبز را بیشتر با اصطلاح «معماری پایدار» می‌شناسیم؛ اصطلاحی کلان که به شرح تکنیک‌هایی در طراحی معماری می‌پردازد که همسو با نگرش‌های زیست محیطی بوده و با ایده احترام به طبیعت شکل گرفته است. امروزه در پی پیامدهای منفی جهان صنعتی، نظیر آلودگی روزافزون هوا و محیط زیست، کاهش منابع طبیعی و بحران انرژی، حفظ و پاسداری از منابع طبیعی جهان به یکی از مهم ترین دغدغه‌های انسان عصر حاضر تبدیل شده است. اما معماری سبز با جستجوی راهی برای به حداقل رساندن اثرات منفی ساختمان‌ها بر محیط زیست در حقیقت تلاشی است برای هم آوایی و همسویی با طبیعت از طریق افزایش کارایی و بهینه‌سازی در مصرف مصالح، انرژی و گسترش فضا با مهار انرژی خورشید و به کارگیری عناصر ساختمانی مقاوم در برابر حرارت همچون سایبان اضافی و سرمایش کف، این پروژه عظیم با احتیاط به قلمرو بیابان پا خواهد گذاشت. در زمین‌های پیرامون شهر که ۲۰ مایل با مرکز ابوظبی فاصله دارد، نیروگاه‌های فتوولتاییک و بادی، مراکز تحقیقی و مزارعی قرار می‌گیرند که سوخت کارخانه‌های شهر را فراهم می‌کنند. این مزارع به کاهش ضایعات هم کمک می‌کنند زیرا با جذب کربن، گازهای حاصل از کارخانجات را متعادل کرده و با پساب تصفیه خانه‌های آب شهر آبیاری خواهند شد.