رنزو پیانو در بجئونا، در ايتاليا، در ۱۴ سپتامبر سال ۱۹۳۷ متولد شد. در سال ۱۹۶۴ از مدرسه معماري در ميلان فارغ التحصيل شد و به عنوان يك دانش آموز در زير نظر يك گروه مهندسي در فلورانس شروع به كار كرد. معماري پيانو به سوابق او بستگي دارد چرا كه پدري معمار داشت و با طرز قرار گرفتن ساختمان ها آشنا بود.
او پسري خجالتي بود كه در منطقه پيكي زندگي مي كرد در آنجا منظره اي از طبيعت وجود نداشت و آفتاب سوزان هم آنها را دچار مشكل مي كرد؛ لذا تصميم گرفت تا سايباني از برگ در امتداد باد به طور ثابت درست كند و اين اولين كار او در راستاي معماري بود.
در بين سالهاي ۱۹۶۵تا ۱۹۷۰ او تجارب زيادي با مسافرت هاي دانشجوئي به آمريكا و بريتانيا به دست آورد و در اين موقع بود كه با جيمز پرو آشنا شد و دوستي آنها تاثير بسزايي در حرفه اي شدن او داشت.
به اين ترتيب نظرات خود را اثبات كرد و با كساني كه به مخالفت از او مي پرداختند به مخالفت پرداخت و خواستار مسابقه دادن با آنها بود .فقط با مدد گرفتن از تجربه است كه ميتوان به كشفيات مختلف دست يافت و به مرحله اي برسيم كه كمتر احساس نارضايتي كنيم.
بيشتر برنامه هايي كه امروز ما در طراحي ساختمان از آن استفاده مي كنيم ،بعدها بوجود آمدند. براي مثال،هر چند« پيانو» بناهاي تاريخي ايتاليا را دوست داشت و آنها را گسترش مي داد، ولي اين امر براي او از زماني محقق شد كه علم شناخت آثار باستاني در تمام زمينه ها، كارهاي او را تحت تأثير قرار داد.
حتي اين ايده هاي اجتماعي كه اكنون به وضوح در كارهاي او ديده مي شود، بعدها و از انگليس وارد كارهاي او شد. او همانند «ريچارد راجرز» تحت تأثير روح دپارتمان معماري لندن قرار گرفته بود. جايي كه در پروژه ي دانشجويان اواخر دهه ي ۱۹۶۰، فن آوري ابزار ها محيط انعطاف پذيرانه اي را براي خدمت به تجربه ي اجتماعي به وجود آورده بودند، او بطور غير مستقيم به سان «جين پرو» طرفدار عقايدي بود كه نويسندگان انگليسي حدود قرن ۱۹ با آن سر وكار داشتند.
«پيانو»مهندسي معماري را در دانشگاه «فلورانس» و «پليتكنيك ميلان» سپري كرد و بعدها در سال ۱۹۶۴ فارغ التحصيل شد. ولي تأثير اين مؤسسات در شكل گيري شخصيت او براي رسيدن به هنر معماري، به مراتب كمتر از دوران بچگي و پيش زمينه خانوادگي او، نشست و برخاست هاي او با معماران بزرگ كه معمولا ايتاليايي بودند، است. اصلی ترین فعاليت هاي خود او بعد از تحصيل بود. «پيانو» از همه ي اين ها چيز هايي آموخت و به گفته ي خود « دزدي برخي اسرار » كه مي توانست او را براي يك تحول دروني آماده سازد.
بنيانگذار « اكول دس بلكس آرتس » كه نام خود را به عنوان يك ايده ي هنري و جنبش حركتي ثبت كرد، اثرش يكي از مهمترين مراكز هنري « نووا » شد. « ويكتورپرو » شديدا تحت تأثير نوشته هاي « جان راسكين » و « ويليام مدريس » قرار گرفت.
در كنار اين علاقه به صنعتكاري، اين نوشته ها و عقايد سياسي و اجتماعي پرو را نيز تحت تاثیر قرار داد كه بخش بزرگي از زندگي او بود. هر چند كه اين ها به بحث گذارده نشد، پيانو اذعان كرد كه گفتگو با « پرو » براي كشش بين عقايد او و عقايد نويسندگان محتمل است.
جدا از اين در رابطه ي صنعتكاري و اجتماع، آنجلو ساكسون هم هر چند كم، ولي بر روي بعضي از عقايد او تأثير داشت. مطمئنا « پرو » عقايد و علايق خود را الهام گرفت و در جنبه هاي اجتماعي معماري به كار برد. در اين اثنا « پيانو » تحت تأثير پروژه هاي مشخصي مثل «ابي پيره » كه در اوايل دهه ي ۱۹۵۰ بود، قرار گرفته بود و مي نويسد كه حمايت « پرو » از ساخت ساختمان مثل ماشين، براي نتايج اجتماعي كمتر از پيشرفتهاي تكنيكي بود.
با به خاطر آوردن شهرت « مركز ژرژ پامپيدو » و ساختمان همانند آن از پيانو و كار هاي بعدي او، بعد از پامپيدو و رفاقت شديد او با « پرو » كه اكنون ريشه دار تر شده بود، نشان مي داد كه چگونه روي عقايد اجتماعي او تأثير مي گذاشتند.
دفتر فنی و کارگاه رنزو پيانو در سال ۱۹۸۰ در پاريس و «جنوآ» در ايتاليا شکل گرفت. اکنون تعدادی برابر با ۱۰۰ مهندس، معمار و متخصصين ديگر در قسمتهای مختلف شرکت مشغول به کار هستند که همگی به ساخت ساختمان های کارآمد معتقدند. همچنین آزمودن ايده های طراحی که منعکس کننده ايده های رنزو پيانو است.
حتما بخوانید:معرفی پروژه ها و آثار زاها حدید ، بهترین معمار زن در جهان
عضويت افتخاری جامعه معماران آمريکا ، آمريکا ، ۱۹۸۱
مدال طلا از انستيتو سلطنتی معماران بريتانيا ، انگلستان ، ۱۹۸۹
جايزه Cavaliere di Gran Croce از هيئت دولت ايتاليا ، رم ، ايتاليا ، ۱۹۸۹
جايزه کيوتو ، ايناموری فونديشن ، کيوتو ، ژاپن ، ۱۹۹۰
عضويت افتخاری دانشکده هنر و تحقيقات آمريکا ، آمريکا ، ۱۹۹۴
از طرف يونسکو به عنوان سفير معماری حسن نيت معرفی شد ، ۱۹۹۴
جايزه ميکل آنژ از رم ، ايتاليا ، ۱۹۹۴
جايزه اريز موز ، آمستردام ، هلند ، ۱۹۹۵
جايزه معماری پريتزکر ، کاخ سفيد ، واشينگتن ، آمريکا ، ۱۹۹۸
معمار دانشکده ملی سن لوکا ، رم ، ايتاليا ، ۱۹۹۹
مدير کل مرکز ملی de la Légion d’Honneur ، فرانسه ، ۲۰۰۰
سلطان معماری ، ونيز ، ايتاليا ، ۲۰۰۰
جايزه لئوناردو ، رم ، ايتاليا ، ۲۰۰۰
جايزه وکسنر ، مرکز هنر وکسنر ، کلومباس ، اوهايو ، آمريکا ، ۲۰۰۱
” ما برای آکادمی، محلی ساخته ایم که هم نظر بصری و هم از نظر عملکرد، جزئی از محیط اطرافش است، مثل اینکه تکه ای از زمین را برداشته باشید و زیرش یک ساختمان ساخته باشید. ” اینها جملاتی بود که رنزو پیانو برای وصف آکادمی علوم کالیفرنیا گفته است. آکادمی علوم کالیفرنیا، هم یک موزه ی تاریخ طبیعی است، هم یک رصدخانه و هم محل نگهداری بیش از ۲۰ میلیون تحقیق که از دانشمندان سراسر دنیا جمع آوری شده است.
بنای قدیمی این محوطه، شامل ۱۲ ساختمان جدا از هم بود که هم اکنون همه ی آنها توسط ساختمانی مدرن که بر روی طبیعت محیط تاکید کرده به صورت یکپارچه درآمده. با وجود زیربنای وسیع این مجموعه ( چیزی در حدود ۱۰/۲۰۰ متر مربع )، مقدار انرژی که در آن به هدر می رود، با استفاده از آخرین تکنولوژی های ساختمانی بسیار ناچیز است.
کانسپت این بنا، همانطور که خود رنزو پیانو به آن اشاره میکند، برداشته شدن تکه ای از زمین و ساختن بنا در زیر این تکه است، به طوری که کمتری نا هماهنگی و بی احترامی به طبیعت اطراف نداشته باشد؛ به طوری که حتی تمامی گیاهانی که بر روی سقف این بنا قرار گرفته اند کاملا طبیعی هستند. تپه هایی که روی سقف به صورت گنبد هایی قرار گرفته شده که حداکثر شیبش ۶۰ درجه است، تنها برای زیبایی ظاهری بنا نیست.
این تپه ها هم نقش یک افلاک نما را بازی میکند و هم برای نورگیری داخل استفاده می شود؛ علاوه بر آنها این تپه های گنبد مانند به وابستگی بین زمین و علوم زیستی جانداران اشاره دارد و این بنا به وسیله ی آنها مقدار زیادی از انرژی اش را ذخیره می کند. در حقیقت این تپه ها در روی سقف مانند دو بادگیر عمل می کنند، یعنی با به گردش درآوردن هوا در داخل ساختمان، هوای خنک را داخل محوطه ی اصلی داخل بنا می کنند و به این وسیله در مصرف انرژی تا حدود زیادی صرفه جویی می شود.
حتما بخوانید:مدرسه هنر سنگاپور ، مدرسه ای به سبک معماری ارگانیک
سقف این بنا با ۶ اینچ خاک پوشانده شده است. این کار علاوه بر اینکه باعث میشود این سقف، عایق بسیار خوبی در برابر دما باشد ( به طوری که دمای داخل بنا ۱۰ درجه خنک تر از دمای خارج است )، هم چنین عایق بسیار مناسبی برای صدا هم هست ( این سقف فرکانس صدا ها را تا ۴۰ دسیبل کاهش می دهد ). علاوه بر همه ی اینها، این سقف با جذب ۹۸ درصد از آب بارندگی های احتمالی، آب لازم برای آبیاری گیاهان را در طول سال تامین میکند.
هدف رنزو پیانو این بوده تا با ساختن بنای شفاف، ارتباط بین این ساختمان و محیط اطرافش را به بهترین وجه به بینندگان القا کند، برای همین “شیشه” در دیوار های خارجی این بنا به مقدار بسیار زیادی مورد استفاده قرار گرفته که به بینندگان این امکان را دهد که از بین دیواره های آن، به تماشای موزه ای که در داخل وجود دارد بپردازند.
من تا به امروز حدود سی سال از عمرم را در این حرفه صرف کرده ام و به جرات می گویم که درک مفهوم و معنای معماری را تازه آغاز کرده ام. معماری در اصطلاح لفظی یک خدمت است؛ هنری که در نهایت محصولی را می آفریند و آن محصول به هدف منتهی میشود اما همواره این هنر از نظر اجتماعی پر خطر است زیرا هنری تحمیلی است. شما می توانید کتابی بد را بیرون بیندازید و یا موسیقی ناهنجار را گوش نکنید اما نمی توانید از دیدن برجی زشت و بد منظر که در مقابل خانه تان قد برافراشته اجتناب کنید.
معماریی که منظری بد ترکیب را به مردم تحمیل می کند، هیچ فرصتی برای استفاده کنندگان نمی آفریند و این مسئولیتی سنگین و جدی برای نسل فعلی و نسل های آینده است. معماری در حقیقت کهن ترین حرفه جهان است و شاید دومین حرفه از نظر قدمت. قطعا رنزو پیانو با نشان دادن حقیقت معماری در شاهکارهایش، یک معمار واقعی و موفق شناخته می شود.
حتما بخوانید:ویژگی های خاص در معماری مساجد ترکیه و مکتب عثمانی
برخی از فعالیت های انسان، ریشه فعالیت های دیگر اوست؛ بلافاصله پس از پیدا کردن غذا، جستجوی سرپناه مطرح شد و در نقطه ای تعیین کننده، انسان با سرپناه های طبیعی موجود در طبیعت و محیط ارضاء نمی شد و درست در همین زمان معماری پا به عرصه وجود گذاشت. معماری سرانجام همه چیز از تاریخ، جغرافیا، انسان شناسی گرفته تا محیط، علم و جامعه را با هم در می آمیزد. در حقیقت معماری، آینه ای از تمام آنهاست. رنزو پیانو این حقیقت را به خوبی در آثارش آشکار می کند.
معماری، خود یک جامعه است زیرا بدون مردم، آرزوها، آمال و احساسات آنها، ماهیت وجودی ندارد. گوش فرا دادن به خواسته های مردم برای معمار امری مهم و در عین حال دشوار است زیرا همواره وسوسه تحمیل طرح، طرز فکر یا روش کاری شخصی و بدتر از همه تحمیل سبک شخصی به مردم وجود دارد. اما من معتقدم رویکردی آرام لازم است؛ آرام، اما نه در حدی که قاطعیت شما را محو کند؛ قاطعیتی که برای مطرح کردن ایده هایتان و پذیرفتن ایده های دیگران ضرورت دارد.
معماری دانش است و معمار برای دانشمند بودن، باید یک کاشف جسور و ماجراجو نیز باشد. او باید هوشمندانه و شجاعانه با واقعیت روبرو شود و بتواند آن را درک کند و تغییر دهد. معمار همیشه باید مرزها را پشت سر بگذارد و در برخی موارد، باید پیش تر رود و فراسوی آنها را هم ببیند. معماری هنر است.
معماری فن ها را به کار می گیرد تا حسی را برانگیزد و این کار را با زبان خاص خود که متشکل از فضا، تناسبات، نور و مصالح است، انجام می دهد. برای معمار، ماده همچون نت برای آهنگساز و کلمات برای شاعر است. در معماری نیز مانند سایر هنرها، لحظات دشواری وجود دارد. همه این ها را می توان در آثار معمار معروف جهان، رنزو پیانو یافت.
خلاقیت به معنای چالشی در تاریکی، بدون هیچ نقطه مبداء و رویارویی با ناشناخته هاست. بدون قاطعیت در کار که گاهی بسیار حساس و ظریف می شود، لجام کار را از دست خواهید داد. زمانی که تفکر ماجراجویانه پایان می پذیرد، تفکر آکادمیک آغاز می گردد. معمار برای خلاق بودن، بایستی تمام تضادهای این حرفه مثل اقتدار، آزادی، گذشته و بدعت، طبیعت و تکنولوژی و… را بپذیرد و هیچ گریزی برای رهایی از آنها ندارد. اگر زندگی پیچیده است، هنر بسیار پیچیده تر از آن است و معماری متشکل از همه آنهاست یعنی جامعه، دانش و هنر.
